Σύμφωνα με τη μυθολογία, όταν οι θεοί νίκησαν τους Γίγαντες αυτοί έφυγαν, και μερικοί από αυτούς αναζήτησαν καταφύγιο στο νησί της Κω. Ήταν ο Φοίβος ο Κίννας και Κίος από τον οποίο το νησί πήρε το όνομά του. Σύμφωνα με την παράδοση, ο βασιλιάς της Καρίας, ο Τρίοπας τους οδήγησε στην ανατολική ακτή της Κω, όπου έχτισαν την πόλη Τίοπο, όπου σήμερα βρίσκεται ο Άγιος Φωκάς. Ο διάδοχος του βασιλιά Τρίοπας ήταν ο Μέροπας που κυβέρνησε το νησί και το ονόμασε Μεροπίδα και τους κατοίκους της Μέροπες. Ο μύθος υποστηρίζει ότι οι Μέροπες έχτισαν την πρώτη αρχαία πόλη στο νησί και της έδωσαν το όνομά του από την κόρη του βασιλιά τους, Αστυπάλαια. Τον Τρίοπα τον 3ο διαδέχτηκε ο γιος του Ευδαίμων διάδοχος του οποίου ήταν ο Ευρίπιλος, σύζυγος της Κλητίας και πατέρας του μετέπειτα βασιλιά της Κω, Χάλκωνα, ο οποίος έχτισε την κρήνη του Βουρίνα.

Μια άλλη παράδοση ισχυρίζεται ο Ηρακλής όταν τελείωσε τους δώδεκα άθλους έκανε και άλλους λιγότερο σημαντικούς. Ένας από αυτούς ήταν η απελευθέρωση της πριγκίπισσας Ησιόνης, κόρης του Λαομέδοντα, βασιλιά της Τρωάδας, η οποία ήταν δεμένη σε ένα βράχο, έτσι ώστε να την κατασπαράξει ένα θαλάσσιο τέρας. Ο Ηρακλής την έσωσε, αλλά ο Λαομέδων δεν τον πλήρωσε. Αναστατωμένος, ο Ηρακλής κατέστρεψε την Τρωάδα και επέστρεψε με έξι πλοία γεμάτα θησαυρούς. Στο δρόμο όμως μια καταιγίδα βύθισε πέντε από τα πλοία, ενώ, από το έκτο πλοίο, μόνο ο Ηρακλής και μερικοί από τους άντρες του κατάφεραν να επιβιώσουν και να αναζητήσουν καταφύγιο στο ακρωτήριο Γουρνιάτης στην Κω.

Στο νησί συναντήθηκαν με ένα βοσκό που ονομάζονταν Ανταγόρας, ο οποίος υπήρξε διάσημος για τη δύναμή του. Οι άνδρες ζήτησαν από τον Ανταγόρα να τους δώσει ένα πρόβατο να φάνε, και αυτός ζήτησε να παλέψει με τον Ηρακλή σε αντάλλαγμα. Ο αγώνας διήρκεσε αρκετές ώρες, και μετατράπηκε σε μάχη, όταν ο λαός της Κω αποφάσισε να βοηθήσει τον Ανταγόρα. Ο Ηρακλής τότε κρύφτηκε στο σπίτι μιας γυναίκας από τη Θράκη, φορώντας τα ρούχα της. Ο Ευρίπιλος όταν άκουσε τα νέα διέταξε τη σύλληψη του Ηρακλή, ο οποίος κατέφυγε σε μια ορεινή περιοχή στο Πυλί. Οι ντόπιοι βοήθησαν τον Ηρακλή να πολεμήσει τον Ευρίπυλο. Στη μάχη, ο Ηρακλής άρπαξε την κόρη του Ευρίπυλου, την Χαλκιόπη, την οποία παντρεύτηκε αργότερα. Από την ένωση του Ηρακλή και της Χαλκιόπης, γεννήθηκε ο Θεσσαλός, που έγινε αργότερα βασιλιάς της Νισύρου και της Λέρου και οι γιοί του πήραν μέρος στον Τρωικό πόλεμο.